Ankeveen, 's-Graveland, Kortenhoef
Is de Franse term voor plaatsvervanger. Van 1793 tot 1898 werd er geloot welke jongeman wel of niet in dienst moest. Er waren jongens die er alles aan deden om er onderuit te komen. Als hun ouders genoeg geld hadden dan gingen ze naar de notaris om een contract van plaatsvervanging op te laten maken. Daarin werd vastgelegd wie de plaats in zou nemen van wie, wat er voor betaald werd en voor welke periode. Het waren vaak arme jongens die zich daarvoor leenden. Op woensdag 10 april 1811 moesten de eerste 3.000 Nederlandse conscrits (dienstplichtigen), opgeroepen bij besluit van keizer Napoleon, afmarcheren naar hun bestemmingen. Hieronder een voorbeeld van Gijsbert Smallenburg uit ’s-Graveland die voor zijn zoon Cornelis een contract afsluit met Jan Vlaanderen om als zijn plaatsvervanger te dienen.
De transcriptie van scan 638 luidt:
“1840
April 13
No 4636
Contract van Plaatsvervanging.
Nationale Militie.
Provincie Noord Holland. Ligting van den Jare
Gemeente 's Graveland. Achttien honderd
Ressort numero 2. veertig.
Voor mij AEgidius Walaardt Sacré en mijnen ondergeteekenden ambtgenoot, beide openbare notarissen, residerende te Haarlem, in de provincie van Holland, noordelijk gedeelte, compareerden Gysbert Smallenburg, bleeker, wonende te 's-Graveland, voor en in naam van zynen zoon Cornelis Smallenburg, geloot hebbende voor de nationale militie in de bovenstaande gemeente en Provincie en aldaar getrokken hebbende Numero dertien, ter eene zyde, en van de andere zyde Jan Vlaanderen, gepasporteerd militair, wonende te Hilversum. Dewelken aan ons hebben verklaard, te weten, de Comparant ter eener aantebieden als plaatsvervanger van genoemden Loteling den Comparant ter andere zijde; en de comparant ter andere zijde bijde Nationale militie te willen dienen, voor en in plaats van genoemden loteling En hebben de comparanten aan ons vertoond een Certificaat van den militieraad, zitting houdende te Haarlem, houdende goedkeuring van den voorschreven plaatsvervanger en eene quittancie van den Heer ontvanger der registratie en zoo voorts te Haarlem, ten blyke dat door voornoemde Loteling is gestort dertig gulden. En nadat wij de comparanten de verpligtingen, aan dewelken zij zich van wederzyden zouden onderwerpen, hebben voorgehouden, en in het bijzonder hebben oplettend gemaakt, op den inhoud van het laatste gedeelte van het 97ste en het 105de, 106de, 107de en 108ste artikel der wet, zijn zij in onze tegenwoordigheid, overeengekomen, als volgt: Dat de comparant ter andere zijde zich verbindt, om de plaats te vervangen bij de Nationale militie van genoemden loteling, dewelke tot den dienst is op geroepen, en aan alle zijne verpligtingen in den dienst zal voldoen, op voorwaarden”
Bron:
Noord-Hollands Archief, archieftoegang 1617, Notariële protocollen en akten van notarissen te Haarlem (Oud Notarieel Archief Haarlem), inventarisnummer 1777, Ægidius Walaardt Sacré, Minuten van allerlei notariële akten, 2 januari 1840-29 juni 1840,Scannr: 638
Transcriptie van het signalement uit de linker kantlijn van scan 638:
Signalement van den Plaatsvervanger
Geboren te Amersfoort den 23 Augustus 1810.
zoon van Hendrik en van Wever Mosterman
Beroep: gepasporteerd militair
Lengte: 1.6.6
Aangezigt: rond
Voorhoofd: laag
Oogen: grys
Neus: dik
Mond: klein
Kin: klein
Haar: ligtblond
Wenkbrauwen: ligtblond
Merkbare teekenen: geene
De transcriptie van scan 639 luidt:
“dat voor deze plaatservanging, waartoe de Comparant
ter Eener zich voor zich en zijne erven verbindt, aan den
Comparant ter andere zyde of diens regtverkrygenden zal worden
voldaan en betaald de som van drie honderd en dertig gulden eens
en daarvan gedurende den diensttyd de som van Vyftig gulden
s' jaars, en het resterende in eens na geheelen volbragten
diensttyd.
Verklarende de comparanten ten slotte, dat, behalve al het hier
bovenstaande door hen ter zake voorschreven, niets is gegeven of
genoten of gedurende den diensttijd gegeven of genoten zal worden
__________________________Waarvan Acte.______________________________
Aldus gedaan en gepasseerd te Haarlem voornoemd, ten kantore van my Notaris, den dertiende April achttien honderdveertig; en hebben de Comparanten
voornoemd, met ons
Notarisse, de minute dezes, die onder de bewaring en in het bezit van my Notaris Walaardt Sacré is gebleven, nagedane voorlezing, onderteekend.
Gezien en goedgekeurd door ons President
van den militieraad, zitting houdende te Haarlem, den 13 April 1800 veertig
G Smallenburg
J Vlaanderen
.. Haarlem
Nots.
AE Walaardt Sacré
notaris”
Geregistreerd te Haarlem den veertienden
April 1800veertig deel eenenveertig folio
vijfenzestig .. .. ontvangen vijf
gulden met de 230/0 opcenten .. guldenvijf
tien cents een bladnr.
Bron:
Noord-Hollands Archief, archieftoegang 1617, Notariële protocollen en akten van notarissen te Haarlem (Oud Notarieel Archief Haarlem), inventarisnummer 1777, Ægidius Walaardt Sacré, Minuten van allerlei notariële akten, 2 januari 1840-29 juni 1840, Scannr: 639
Heb je iets te melden, neem dan contact met ons op via: han@hk-kortenhoef.nl
